অসম উচ্চতৰ মাধ্যমিক শিক্ষা পৰিষদৰ অধীনৰ একাদশ শ্ৰেণীৰ ৰসায়ন বিজ্ঞানৰ ১ নং অধ্যায়ত সাধাৰণতে পৰমাণুৰ গঠন সামৰি লোৱা হয় । এই অধ্যায়ত আপুনি সন্মুখীন হ'ব পৰা মূল ধাৰণাসমূহৰ সাৰাংশ ইয়াত দিয়া হৈছে।
AHSEC ৰ অধীনত অধ্যায় ২: একাদশ
শ্ৰেণীৰ ৰসায়ন বিজ্ঞানত পৰমাণুৰ গঠনৰ বাবে মূল মূল টোকাসমূহ দিয়া হৈছে:
Join our WhatsApp group
Important links | |
Download notes | |
Go to official website: |
১/ পাৰমাণৱিক গঠনৰ
পৰিচয়
- পৰমাণু: পদাৰ্থৰ আটাইতকৈ সৰু একক যিয়ে পদাৰ্থৰ পৰিচয় ধৰি
ৰাখে।
- উপপৰমাণু কণা: পৰমাণু প্ৰ’টন, নিউট্ৰন আৰু ইলেক্ট্ৰন আদিৰে গঠিত।
২/ উপপৰমাণু কণিকাৰ
আৱিষ্কাৰ
- ইলেক্ট্ৰন:
- ১৮৯৭ চনত কেথ’ড ৰশ্মি পৰীক্ষাৰ জৰিয়তে জে জে থমছনে
আৱিষ্কাৰ কৰে।
- চাৰ্জ:−১.৬×১০−১৯-১.৬^-১৯ কুলম্বছ।
- ভৰ:৯.১০৯×১০ ^−31 কে.জি.
- প্ৰ'টন:
- ই গোল্ডষ্টেইনে আৱিষ্কাৰ কৰিছিল আৰু পিছলৈ
ৰাদাৰফোৰ্ডে বৈশিষ্ট্যযুক্ত কৰিছিল।
- চাৰ্জ:+১.৬×১০^−১৯ কুলম্বছ।
- ভৰ:১.৬৭২×১০ ^−২৭ কে.জি.
- নিউট্ৰন:
- ১৯৩২ চনত জেমছ চেডউইকে আৱিষ্কাৰ কৰে।
- চাৰ্জ: ০ (নিৰপেক্ষ)।
- ভৰ:১.৬৭৫×১০ ^−২৭ কে.জি.
৩/ পাৰমাণৱিক আৰ্হি
- থমছনৰ মডেল:
- "প্লাম পুডিং মডেল" নামেৰে জনাজাত।
- পৰমাণুটোক ইলেক্ট্ৰন নিহিত ধনাত্মক আধানৰ গোলক হিচাপে
বৰ্ণনা কৰে।
- ৰাদাৰফোৰ্ডৰ সোণৰ ফয়েল পৰীক্ষাৰ ফলাফল ব্যাখ্যা কৰাত
ব্যৰ্থ হয়।
- ৰাদাৰফোৰ্ডৰ মডেল:
- প্ৰস্তাৱ কৰা হৈছে যে পৰমাণুটোৰ এটা সৰু,
ঘন নিউক্লিয়াছ আছে য’ত
ধনাত্মক আধানযুক্ত প্ৰ’টন থাকে।
- ইলেক্ট্ৰনে নিউক্লিয়াছৰ চাৰিওফালে প্ৰদক্ষিণ কৰে।
- পৰমাণুৰ স্থিৰতা আৰু মৌলৰ বিচ্ছিন্ন ৰেখা বৰ্ণালীৰ
বিষয়ে ব্যাখ্যা কৰাত ব্যৰ্থ।
- বোহৰৰ মডেল:
- কোৱাণ্টাইজড ইলেক্ট্ৰন কক্ষপথৰ প্ৰৱৰ্তন।
- ইলেক্ট্ৰনবোৰে কোৱাণ্টাইজড শক্তিৰ মাত্ৰাৰ সৈতে
নিৰ্দিষ্ট কক্ষপথত গতি কৰে।
- হাইড্ৰজেন পৰমাণু বৰ্ণালীৰ বিষয়ে সফলতাৰে ব্যাখ্যা
কৰিলে।
৪) পৰমাণুৰ কোৱাণ্টাম
যান্ত্ৰিক আৰ্হি
- ইলেক্ট্ৰনৰ দ্বৈত প্ৰকৃতিৰ পৰা বিকশিত (তৰংগ আৰু কণা)।
- হাইজেনবাৰ্গ অনিশ্চয়তা নীতি: ইলেক্ট্ৰনৰ
অৱস্থান আৰু গতিবেগ দুয়োটা একেলগে জনাটো অসম্ভৱ।
- শ্ৰডিংগাৰ তৰংগ সমীকৰণ: পৰমাণুৰ ইলেক্ট্ৰনৰ আচৰণক তৰংগফলন
- কক্ষপথ: মহাকাশত এনে অঞ্চল য’ত ইলেক্ট্ৰন বিচাৰি পোৱাৰ
সম্ভাৱনা বেছি। কক্ষপথৰ প্ৰকাৰৰ ভিতৰত s, p, d, আৰু f আদি অন্তৰ্ভুক্ত।
৫/ কোৱাণ্টাম সংখ্যা
- প্ৰধান কোৱাণ্টাম সংখ্যা (n): শক্তিৰ স্তৰ বা খোলাৰ বৰ্ণনা কৰে।
- এজিমুথাল কোৱাণ্টাম সংখ্যা (l): উপখোলা (s, p, d, f) ৰ বৰ্ণনা কৰে।
- চুম্বকীয় কোৱাণ্টাম সংখ্যা (মিটাৰ): কক্ষপথৰ দিশ
বৰ্ণনা কৰে।
- স্পিন কোৱাণ্টাম সংখ্যা (s): ইলেক্ট্ৰন স্পিনৰ দিশ বৰ্ণনা কৰে (+1⁄2
বা -1⁄2)।
6.
ইলেক্ট্ৰনিক বিন্যাস
- বিভিন্ন কক্ষপথত ইলেক্ট্ৰনৰ বিতৰণ।
- আউফবাউ নীতি: ইলেক্ট্ৰনে সৰ্বনিম্ন শক্তিৰ স্তৰৰ পৰা আৰম্ভ কৰি
কক্ষপথ পূৰণ কৰে।
- পৌলি বৰ্জন নীতি: পৰমাণুৰ কোনো দুটা ইলেক্ট্ৰনৰ চাৰিটা কোৱাণ্টাম
সংখ্যাৰ একে গোট থাকিব নোৱাৰে।
- হাণ্ডৰ নিয়ম: কোনো কক্ষপথ দুগুণে দখল কৰাৰ আগতে উপখোলাৰ প্ৰতিটো
কক্ষপথক এককভাৱে দখল কৰা হয়।
৭/ গুৰুত্বপূৰ্ণ ধাৰণা
- পাৰমাণৱিক সংখ্যা (Z): নিউক্লিয়াছত থকা প্ৰ’টনৰ সংখ্যা।
- ভৰ সংখ্যা (A): নিউক্লিয়াছত থকা প্ৰ’টন আৰু নিউট্ৰনৰ মুঠ সংখ্যা।
- আইছ’ট’প: একেটা মৌলৰ পৰমাণু য’ত বিভিন্ন সংখ্যক নিউট্ৰন থাকে।
- আইছ’বাৰ: একে ভৰ সংখ্যাৰ কিন্তু বেলেগ বেলেগ পৰমাণু সংখ্যাৰ
পৰমাণু।
- আইছ’টন: একে সংখ্যক নিউট্ৰন থকা কিন্তু বেলেগ বেলেগ পৰমাণু
সংখ্যা থকা পৰমাণু।
৮) আলোক বৈদ্যুতিক
প্ৰভাৱ
- ধাতুৰ পৃষ্ঠৰ পৰা পোহৰে কেনেকৈ ইলেক্ট্ৰন নিৰ্গত কৰিব
পাৰে সেই বিষয়ে ব্যাখ্যা কৰিবলৈ এলবাৰ্ট আইনষ্টাইনৰ প্ৰস্তাৱ।
- পোহৰৰ কণিকাৰ প্ৰকৃতি (ফ’টন) প্ৰদৰ্শন কৰে।
৯) পদাৰ্থৰ দ্বৈত
প্ৰকৃতি
- ডি ব্ৰগ্লিয়ে প্ৰস্তাৱ কৰা,
ইলেক্ট্ৰনৰ দৰে কণিকাই তৰংগৰ
দৰে আৰু কণিকাৰ দৰে দুয়োটা ধৰ্ম প্ৰদৰ্শন কৰে বুলি প্ৰকাশ কৰে।
- কণিকাৰ তৰংগদৈৰ্ঘ্য (λ)
= h/mv, য’ত h প্লেংকৰ ধ্ৰুৱক, m হৈছে ভৰ, আৰু v হৈছে বেগ।
Important links | |
Download notes | |
Go to official website: |
সাৰাংশ |
মৌলৰ ৰাসায়নিক
আচৰণৰ ব্যাখ্যাৰ বাবে পৰমাণুৰ গঠন বুজাটো অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ। ধ্ৰুপদী আৰ্হিৰ পৰা
কোৱাণ্টাম বলবিজ্ঞানলৈকে পাৰমাণৱিক তত্ত্বৰ অগ্ৰগতিৰ ফলত পাৰমাণৱিক গঠন আৰু
পদাৰ্থৰ প্ৰকৃতিৰ গভীৰ অন্তৰ্দৃষ্টি লাভ কৰা হৈছে। এই টোকাসমূহে একাদশ শ্ৰেণীৰ ৰসায়ন
বিজ্ঞানৰ ২য় অধ্যায়ৰ মৌলিক ধাৰণাসমূহ সামৰি লৈছে। কোনো নিৰ্দিষ্ট বিষয়ৰ ওপৰত
অধিক বিৱৰণৰ প্ৰয়োজন হ'লে মোক জনাওক! |
Mir Hussain
Hi there, As the CEO and founder of EXAM GUIDANCE, my name is Mir Hussain. Comprehensive materials are available on our website the Exam Guidance, including notes and ideas for BA, B.Com, B.Sc., and Computer Science degrees, as well as SCERT and NCERT notes for learning institutions 3 through 12. In addition, Exam Guidance offer books, eBooks, biographies, quotations, novels, and other study materials for postgraduate work.